گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک پس از جعبه‌دنده‌های مکانیکی و در جهت رفع مشکلات آن‌ها طراحی شده اند. یکی از بزرگترین مزیت‌های جعبه‌دنده‌های خودکار این است که به‌طور خودکار دنده‌ها را تعویض می‌نماید و وظایف راننده را کاهش می‌دهد در نتیجه راننده مجبور نخواهد بود در تعویض دنده‌ها مهارت خاص رانندگی را دارا باشد و تناسب با مقاومت مسیر که بستگی به وزن، سرعت و موقعیت خودرو دارد به‌طور خودکار در مواقع لزوم تعویض دنده‌ها انجام می‌گردد در جعبه‌دنده‌های معمولی بر اثر سرعت از حد معمول یا عدم ایجاد هماهنگی بین سرعت چرخ‌دنده‌ها، هنگام درگیر شدن توسط یک راننده غیر ماهر باعث فرسایش سریع قطعات خواهد گردید در صورتی که در جعبه دنده‌های خودکار راننده به یک اهرم تغییر وضعیت دنده‌ها و پدال گاز احتیاج دارد.

نقش گیربکس اتوماتیک در خودرو

نحوه کار گیربکس اتوماتیک به این صورت است که از موتور خودرو نیرو دریافت می کند و آن نیرو را به صورت افزایش قدرت  و یا افزایش سرعت به دیفرانسیل و چرخ ها انتقال می دهد. ظاهر اغلب گیربکس های اتوماتیک تقریبا مشابه است.

تفاوت جعبه دنده اتوماتیک و دستی

خودرویی که گیربکس اتوماتیک دارد، فاقد کلاچ است. در خودرویی که گیربکس اتوماتیک دارد، احتیاجی نیست دستی دنده عوض کرد.

راهی که گیربکس اتوماتیک برای تغییر و تعویض دنده دارد کاملا جالب و متفاوت است. کاملا شبیه به جعبه دنده های دستی، کار اصلی ای که گیربکس اتوماتیک انجام می دهد این است که به موتور که دامنه ی سرعت محدودی دارد این امکان را می دهد که سرعت خروجی با دامنه ی گسترده تری داشته باشد.

اجزای گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک از چهار بخش تشکیل شده است که شامل :

•  مبدل گشتاور
• کامپیوتر مرکزی ، شیرهای برقی یا سنولوئید
• کلاچ گیربکس اتوماتیک یا تورک کانورتز
• چرخدنده های گیربکس اتوماتیک

نحوه عملکرد گیربکس نیمه اتوماتیک

1. نیروی مکانیکی از موتور دریافت می شود و به وسیله ی مبدل گشتاور به گیربکس انتقال پیدا می کند. برای روشن تر شدن نحوه منتقل شدن نیروی موتور به گیربکس به وسیله مبدل گشتاور، پنکه ای که در سمت چپ قرار دارد به برق وصل است و هوا را رو به بیرون پرتاب می کند. پنکه ای که در سمت راست قرار دارد خاموش است اما پروانه های آن تحت تاثیرهوایی که پنکه چپ پرتاب می کند می چرخد.

به این ترتیب فرایند انتقال گشتاور موتور به گیربکس، یعنی موتور ماشین پروانه های مبدل گشتاور را یا به عبارتی پنکه سمت چپ را می چرخاند و سپس با به حرکت در آوردن روغن گیربکس، پروانه های توربین یا همان پنکه سمت راست می چرخند و به این صورت محور گیربکس به چرخش در می آید.

تعمیرات گیربکس

تعمیرات گیربکس اتوماتیک

2. نیرویی که از طرف مبدل گشتاور دریافت می شود محور ورودی گیربکس را به چرخش در می آورد.

از عواملی که سرعت و جهت چرخش محور خروجی گیربکس را تعیین می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• تعیین وضعیت لیور به وسیله راننده
• میزان و کیفیت فشار دادن پدال گاز
• دور موتور و سرعت حرکت ماشین
• طرز کار گیربکس اتوماتیک در حالت های مختلف

وقتی راننده لیور را در وضعیت P قرار می دهد:

ECU فرمانی را به گیربکس ارسال می کند و در نتیجه آن: چرخدنده های گیربکس و محور خروجی آن قفل می شوند و هیچ نیرویی به شفت خروجی منتقل نمی شود.

وقتی راننده لیور را در وضعیت D قرار می دهد:

کلاچ گیربکس گشتاور دریافتی را به چرخدنده ها منتقل می کند. ECU با توجه به سرعت خودرو و میزان و کیفیت گاز دادن، دنده ها را تعیین می کند.

وقتی راننده لیور را در وضعیت N قرار می دهد:

کلاچ آزاد شده و مانع از انتقال گشتاور به چرخدنده ها می شود.

وقتی راننده لیور را در وضعیت R قرار می دهد:

ECU تنظیمات چرخدنده ها را بگونه ای انجام می دهد که جهت چرخش معکوس شود.

خودرویی که گیربکس اتوماتیک دارد، فاقد کلاچ است. در خودرویی که گیربکس اتوماتیک دارد، احتیاجی نیست دستی دنده عوض کرد.

انواع گیربکس اتوماتیک

1- گیربکس‌ سیاره ای AT : گیربکس‌های اتوماتیک سیاره‌ای متداولترین نوع گیربکس‌های اتومات در خودروها می‌باشند. در این گیربکس‌ها انتقال قدرت از طریق مجموعه چرخ دنده‌های خورشیدی سیاره‌ای صورت می‌گیرد.

سیستم کلاچ اتوماتیک آن هیدرولیکی و دارای سیستم کنترلی است. گیربکس AL4 مورد استفاده در خودروهای ۲۰۶، ۲۰۷ و اس‌دی وی ۹ و پارس اتوماتیک، همچنین گیربکس خودروهای سوزوکی ویتارا، اچ‌سی کراس و هایما S7 از این نوع محسوب می‌شوند.

مجموعه دنده سیاره ای

یک مجموعه دنده سیاره ای از ۴ بخش زیر تشکیل شده :

_دنده خورشیدی

_حمل کننده سیاره

_چرخ دنده سیاره ای

_حلقه دنده

2- گیربکس‌ نیمه اتوماتیک AMT

AMT مخفف شده عبارت Automated Manual Transmission به معنای سیستم انتقال قدرت دستی اتوماتیک شده است. این نوع از گیربکس‌ها درواقع راحتی استفاده از گیربکس‌های اتوماتیک را به‌ویژه در ترافیک‌های شهری برای راننده به ارمغان می‌آورند درحالی‌که پیچیدگی و هزینه بالای گیربکس‌های اتوماتیک را ندارند.

3- گیربکس‌ CVT

این نوع گیربکس‌ها اولین‌بار بوسیله شرکت نیسان استفاده گردید و بتدریج مورد استقبال بقیه خودروسازان نیز قرار گرفته است. در این نوع گیربکس انتقال نیرو توسط ۲ مخروط و یک تسمه فلزی یا پلیمری که مخروط ها را به هم متصل می‌نماید، صورت می‌گیرد.

4- گیربکس‌ دوکلاچه DCT

جدیدترین نوع گیربکس‌های استفاده شده در خودروها که ابتدا به وسیله شرکت پورشه در خودروهای اسپرت استفاده گردید و بتدریج مورد استقبال خودروسازان قرار گرفته است. ساختار این نوع گیربکس شباهت بسیاری با گیربکس‌های معمولی دستی دارد با این تفاوت که این نوع گیربکس شامل ۲ گیرکبس مستقل می‌باشد که هر کدام بطور مستقل به یک مجموعه کلاج متصل هستند.

مهمترین مزیت این گیربکس‌ها افت انرژی کم و راندمان انتقال قدرت بالا می‌باشد. پیش بینی می‌شود در آینده استفاده از این نوع گیربکس در خودروها رشد بیش از پیش داشته باشد. گیربکس رنو کپچر از این نوع می‌باشد.

5- گیربکس اتوماتیک TipTronic

تیپ ترونیک یکی از چندین گیربکس‌های توسعه‌یافته توسط پورشه و مورداستفاده در مدل‌های مختلف این کمپانی و همچنین خودروهای گروه فولکس‌واگن و زیرمجموعه آن همچون آئودی، اشکودا، سئات و یا حتی در مدل‌های بالاتر برگرفته از این نوع گیربکس در خودروهای بوگاتی و لامبورگینی است که به‌طور عمده در دو گروه پنج سرعته و شش سرعته با اساس کار اتوماتیک و دستی تولید می‌شود.

تعمیرات خودرو

نگهداری از گیربکس های اتوماتیک

در صورت استفاده صحیح و رعایت چند نکته مهم، میتوان از هزینه های فراوان پیش گیری کرد و عمر طولانی گیربکس را تا چند برابر تضمین نمود:

1- از تعویض حالت گیربکس (P, R, N, D) در زمان حرکت خودداری کنید.

عمل مکانیکی تعویض حالتهای مختلف گیربکس اتوماتیک، با کمک تعدادی کلاچ و نوار قرارگرفته درون گیربکس صورت میگیرد. این کلاچ‌ها و نوارها دارای موادی هستند که با ایجاد اصطکاک، عمل تعویض حالت دنده را میسر میسازند.

2- در حالت خلاص (Neutral) رانندگی نکنید. خلاص کردن گیربکس اتوماتیک روی سراشیبی باعث کاهش مصرف سوخت خودروی شما نخواهد شد. خودروهای دنده اتوماتیک پیشرفته تر بهاندازهای هوشمند هستند که در سرازیری سوخت‌رسانی را به موتور کم کرده و موجب کاهش در مصرف سوخت میشوند.

3- هرگز به بهانه شتاب اولیه بیشتر، در زمان گاز دادن حالت (Drive) را انتخاب نکنید. نگه داشتن پدال گاز در وضعیت خلاص و سپس انتخاب D برای راه افتادن میتواند خسارت و آسیب جبران ناپذیری به گیربکس اتوماتیک خودروی شما وارد نماید.

4- قبل از توقف کامل خودرو، حالت P (پارک) را درگیر نکنید. اکثر خودروهای گیربکس اتوماتیک جدید به شما اجازه انتخاب وضعیت پارک را در حال حرکت نمیدهند.

5- عدم توجه به سرویس های دوره ای گیربکس اتوماتیک. عملکرد دنده های خورشیدی و تورک کانورتر در گیربکس اتوماتیک با وجود روغن ارتباطی مستقیم دارند. اجزا و متعلقات داخلی گیربکس اتوماتیک در زمان استفاده به دمای بسیار بالایی می رسند و در صورت کافی نبودن روغن، عدم تعویض و ریختن روغن اشتباه؛ احتمال وارد شدن آسیب جدی به مکانیزم آن وجود دارد.

در حالت ایده‌آل بهتر است پس از هر ۵۰۰۰ کیلومتر کارکرد، میزان سطح روغن گیربکس اتوماتیک به وسیله گیج یا نشانه روغن تعبیه شده بررسی شود و توصیه می‌شود برای خودروهای عام مورد استفاده شهری روغن گیربکس اتوماتیک پس از هر ۲۴ ماه یا ۵۰ هزار کیلومتر تعویض شود.

نحوه کار گیربکس

جعبه دنده های اتوماتیک امروزی از پیچیده ترین وجالب ترین قسمت در اتومبیل میباشد که برای توضیح این تکنولوژی پیشرفته لازم آن را به چهار قسمت تقسیم کنیم.

1- مکانیکی

2- هیدرولیک

3- برق

4- کامپیوتر

این چهار قسمت در گیربکس اتوماتیک با هماهنگی خاص با یکدیگر کار میکنند و موجبات کار کردن گیربکس و رانندگی راحت تر و دلپذیر تر را فراهم میکنند. تا مادامیکه یکی از این قسمت ها ایرادی پیدا کند که باعث شود درست کار نکند ، در این صورت است که متوجه عیب واشکال در گیربکس و یا اتومبیل تان می شوید.

برای توضیح دادن نوع عملکرد گیربکس اتوماتیک اول تصور کنیم بدون گیربکس اتومبیل چگونه بوده است. بدون عملکرد گیربکس از نظر قدرت و سرعت کاملا محدود میباشد برای مثال تصور کنید اتومبیل دنده ای را فقط با دنده سه رانندگی کنید.

یکی از فرق های اصلی در گیربکس اتوماتیک با گیربکس دنده ای در این است که گیربکس دنده ای با قفل کردن دنده هایی که روی شفت خروجی که به صورت آزاد روی بلبرینگ سوار شده اند و یا به وسیله کشویی و ماهک، درگیر و آزاد می شوند ویا در مدل های پایین با حرکت دادن بر روی شفت دنده ها، آن ها روی هم و یا آزاد میگردند و به این طریق دنده ها درگیر و یا آزاد میشوند و باعث تغییر ضریب در دنده ها میشوند. ولی در گیربکس اتوماتیک تمام دنده ها همیشه درگیرند و بانگه داشتن یکی و به حرکت در آوردن دیگری نوع ضریب دنده به دست می آید وبه این نوع سیستم دنده به لحاظ شبیه بودنش به حالت خورشید و سیارات دنده های سیاره ای یا خورشیدی میگویند.

دنده های خورشیدی :

ساده ترین نوع دنده های خورشیدی ، شامل یک دنده خورشیدی،دو یا چند دنده سیاره ای و دنده دوری یا کمربندی می باشد . این دنده ها در حال درگیری دائم هستند و دنده های سیاره ای توسط یک پوسته همه به هم متصلند و حول محور خود در این پوسته آزاد میچرخند.

سرویس‌های دوره‌ای گیربکس در چه زمانی انجام می پذیرد ؟

سرویس‌های دوره‌ای بنا به توصیه کمپانی سازنده وابسته به کارکرد کیلومتر یا زمان باید صورت گیرد. تعویض روغن، فیلتر و سرویس‌ های دوره‌ ای گیربکس به موقع، رانندگی اصولی و آگاهی نسبی از عملکرد گیربکس، نقش مهمی در افزایش طول عمر قطعات گیربکس دارد. لازم به توضیح است زمان توصیه شده برای تعویض روغن و سرویس‌ های دوره‌ ای گیربکس اتوماتیک بین 20000 کیلومتر تا 45000 کیلومتر میباشد. لازم به ذکر است یکی از عوامل تعیین زمان تعویض روغن و سرویس‌‌های دوره‌‌ای ، شرایط رانندگی می‌باشد

آیا روغن گیربکس هم مثل روغن موتور نیاز به تعویض دارد ؟

بلی. روغن گیربکس نیز همانند روغن موتور و سایر روغن‌های مورد استفاده در خودرو برای کیلومتر خاصی تولید و مورد استفاده قرار می گیرد، لذا نیازمند تعویض کامل می باشد.

هزینه تعمیر گیربکس اتوماتیک چقدر است؟

تمامی خدمات تعمیرگاه آنلاین گیربکس به صورت ۶ ماهه یا ۳۰ هزار کیلومتر دارای گارانتی بی قید و شرط میباشند به گونه ای که شما فقط با یک تماس و یا مراجعه مشکل خود را برطرف می نمایید.